Η τέχνη του να ξέρεις να πολεμάς είναι η άλλη όψη της τέχνης του να ξέρεις να παραδίνεσαι· και οι δύο προϋποθέτουν διαύγεια πνεύματος, ψυχραιμία, νηφαλιότητα και βαθιά συνείδηση των συνεπειών. Το να παραδοθείς σημαίνει ότι ο πόλεμος είναι ανεπαρκής για να σε προφυλάξει, να σε υπερασπίσει, να γίνει το μέσο με το οποίο θ' αξιώσεις τη ευτυχία σου. Για το λόγο αυτό διαλέγεις κάποιον άλλο δρόμο· πιο αβέβαιο ίσως. Πάντως μια μάχη θα τη δώσεις-έτσι για τα προσχήματα, μονάχα για να αποφύγεις την ντροπή του να αποχωρήσεις αμαχητί. Οι επιβραβευτικές ουλές του πολέμου έχουν ένα τίμημα: δε θα υπήρχαν ποτέ αν δεν είχαν δοθεί αλλεπάλληλες μάχες με όλους αυτούς που προσπάθησαν να κατακτήσουν ένα κομμάτι σου. Τις περισσότερες φορές αυτό δε θα συμβεί αναίμακτα. Πρωταρχικός στόχος θα είναι η επιβίωση κι ύστερα οι μικρότερες δυνατές απώλειες. Το καθησυχαστικό είναι πως στο τέλος, εάν η ζυγαριά γέρνει υπέρ του νικητή, ο νικημένος θα έχει την ικανοποίηση ότι η πορεία που -εν γνώσει του- ακολούθησε, τον ξανασύστησε στον εαυτό του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου